Deprem Aninda Ve Sonrasinda Neler Yapilmali
Deprem Sırasında Yapılması Gerekenler
- İlk sarsıntı hissedildiğinde sakin olun, paniğe kapılmayın. Çünkü panik sağlıklı düşünmeyi engeller.
- İlk 10-15 saniye içinde bulunulan yerden güvenli bir açık alana çıkma imkanı varsa çıkılmalıdır.
- Kapalı bir yerde iseniz düşebilecek eşya ve nesnelere dikkat ediniz. Başınızı kask veya kalın kitap, minder veya tahta ile koruyun.
- Harici yangın merdivenlerini kullanın.
- Binada çıkıştan uzakta bulunuyorsanız, dışarıya çıkmaya çalışmayın.
- Mümkünse hemen elektrik şalteri ve gaz vanalarını kapatın.
- Kesinlikle balkona çıkmayın. Merdiveni ve asansörü kullanmayın.
- Üst katlarda iseniz aşağıya atlamaya kalkışmayın.
- Yaşam üçgeni alanı oluşturun. Masa, yatak altı gibi yerler yerine ağırlık merkezi yere yakın olan çelik dolap, para kasaları, çamaşır ve bulaşık makinası gibi nesnelerin yanına yan olarak yatılmalı ve dizler karına doğru çekilerek, eller başın üstünde kenetlenmelidir.
- Mutfak en iyi saklanma ve yaşam üçgeni yaratılacak ortamdır. Tezgah altında ve yanında yer alan fırın, bulaşık makinası, buzdolabı bu bölümün ezilme oranını en aza indirger. Ancak set üstü dolaplardan bardak, tabak düşmesin, engellemek için önlem alınmalıdır.
- Yaşanan son depremlerde elde edilen veriler, mutfak ve banyoların en uygun yerler olduğunu göstermektedir. Çünkü enkaz altında kalındığı takdirde, bu bölümlerde hem yaşam üçgeni yaratacak unsurlar vardır, hem de patlayan borulardan sızan suyu içerek mümkün Crash Sendromu’ndan korunabilme imkanı mevcuttur. Enkaz altında kalan kişileri bekleyen en ciddi tehlike böbrek yetmezliği nedeniyle otaya çıkan sendromdur.
- Enkaz altında kullanabileceğiniz, boynunuzda kolye gibi taşıyabileceğiniz, bir sinyal düdüğüde bulundurmanız işe yarayacaktır.
- Kapı pervazları altında bulunulmamalıdır. Taşıyıcı hiçbir özelliği yoktur.
- Depreme uykuda yakalandığınız takdirde kullanmanız gereken ilk 10-15 saniyelik süre kısalır. Varsa sandığın yoksa yatağın yanına yan yatarak cenin pozisyonunu alın.
- Evde güvenli bir yerde saklanamıyorsanız, pencerelerden uzakta sırtınızı pencereye dönerek diz çökün ve dirseklerinizle yüzünüzü koruyup ellerinizi boynunuzun arkasında birleştirin.
- Patlayan bir duvardan hızla fırlayan tuğla parçacıkları kişiler için yaşamsal tehlikedir. Duvardan gelecek sıva tozlarının solunması akciğerlerde komplikasyonlara sebep olabilir. Bu nedenle patlamanın ilk anında ağzınızı ve burnunuzu koruyun.
Deprem Sırasında Apartmandaysanız
- Tehlike çıkışı merdivenlerinin kapısını açın.
- Asansörde iseniz tüm düğmelerine basın ve durduğu ilk katta asansörden inin.
- Odanın içinde iseniz kapıyı açın.
- Odanın içinde iseniz başınızı bir yastık, minder ya da bir şilte ile koruyun.
- Birinci katta iseniz, kapıyı açamıyorsanız ve de zemin katta yangın çıkmışsa zemin kata yatak vb gibi birşeyler attıktan sonra üzerine atlayın.
- Evi boşaltırken başınızı bir çanta, minder, yastık vb ile koruyunuz.
Deprem Sırasında 1 veya 2 Katlı Binadaysanız
- Ocakları ve sobaları söndürün.
- Yatıyorsanız yatağın altına girin.
- Masanın altına girin.
- Başınızı birşeyle koruyun.
- Tuvalet küçük hacimli olduğu için daha güvenlidir.
- Hemen evden dışarı çıkmayın.
- Arabayı kullanmayın.
- Zemin kata, alt katlara gitmeyin.
Deprem Sırasında Sinema, Spor Salonu ve Cami gibi Toplu Bulunulan Yerlerde İseniz
- Paniğe kapılmayın
- Geniş tavan, avize gibi asılı cisimlerin altından kaçarak duvar kenarlarına sığının.
- Tavandan düşebilecek birşey yoksa koltukların alt kısmına uzanın ve cenin pozisyonunu alın.
- Sarsıntı geçer geçez paniğe kapılmadan en yakın emniyetli çıkıştan çıkın.
Deprem Sırasında Market ya da Alışveriş Merkezinde İseniz
- Panik yapmayın
- Satın alınan eşyaları bırakın.
- Tezgah atına çömelin veya cenin pozisyonu alın.
- Büyük kolon, raf ve dolaplardan uzak durun.
- Yangın çıkışlarına, merdivenlere, yürüyen merdivenlere çıkmayın, asansöre binmeyin.
- Yangın merdiveni ve çıkışlarına koşmayın.
- Vitrin malzemesi ve mankenlerden uzak durun.
- Büyük sütunların yanına gidip orada durun.
- Güvenlik görevlilerini dinleyin ve onların dediğini yapın. Başınızı koruyun.
- Satın aldığınız şeyleri ısrarla elinizde tutmaya çalışmayın.
- Boy aynalarından, hareket eden yerlerde yuvarlanan kavanoz ve şişelerden uzak durun.
- Elleriniz boşta olsun. Birşeyler götürmeye ya da kurtarmaya çalışmayın.
- Çocukların ellerinden tutun ve bırakmayın.
Deprem Sırasında Araçta Bulunuyorsanız
- Otoyol bariyerlerinden, köprülerden kavşaklardan, enerji nakil hatlarından, alt ve üst geçitlerden, direklerden ve yüksek katlı binalardan uzakta güvenli bir yerde bekletilmelidir.
- Tünel içinde ve çıkışın uzağında bulunuluyorsa araçtan inin ve yanına yan yatarak, cenin pozisyonunu alın.
Deprem Sırasında Araç İçinde Yoldaysanız
- Tünel giriş ve çıkış yakınlarında durmayın. Buralarda yamaç kaymaları ve kaya düşmeleri olabilir.
- Yanıcı madde taşıyan araçlardan uzak durun.
- Ani duruşlar yapmayın, yavaşça sağa yanaşıp durun.
- Kontak anahtarını yerinde takılı bırakarak aracı terkedin.
Deprem Sırasında Açık Alanda Bulunuyorsanız
- Deprem esnasında eğer dışarıda bulunuyorsanız bina, direk, reklam panosu gibi devrilebilecek materyallerden uzak durun.
- Stadyum konser alanı gibi çok sayıda insanın bir arada bulunduğu yerlerde kesinlikle paniğe kapılmayın, bulunduğunuz yere uzanarak, cenin pozisyonunu alın.
- Dağlık yerlerde yukarıdan düşebilecek kayalara karşı, deniz kenarında ise tsunamiye karşı dikkatli olun. Dik kayalıkların yanına sokulmayın.
- Denizden gelebilecek dalgalara karşı bulunulan yerden uzaklaşarak daha yüksek yerlere gidin.
Depremden sonra yapılması gerekenler
- Panik olmayın
- Ocağı, sobayı söndürün, elektrikle çalışan aletleri kapatın.
- Elektrik sigortalarını kapatın.
- LPG tüp, doğalgaz ve su vanalarını kapatın.
- Binayı terk ederken asansörü kullanmayın.
- Gaz sızıntısına karşın sigara yakmayın.
- Evden ayrılırken deprem çantasını ve kimliğinizi alın.
- Hemen otomobille dışarı çıkmayın. Trafiğin tıkanması, ambulans, itfaiye ve diğer yardım araçlarının zamanında ihtiyacı olanlara ulaşmasını engelleyecektir.
- Elektrik hat ve direklerinden uzak durun.
- Hasarı az da olsa yetkililer izin vermedikçe eve girmeyin.
- Olası bir sonraki depreme karşı hazırlıklı olun.
- Depremden sonra aile üyeleriniz için buluşma yerleri belirleyin.
- Önceden bir çadır edinmişseniz uygun bir yere kurun.
- Deprem hakkında söylenti yapmayın, resmi açıklamalar dışındaki söylentilere inanmayın.
Enkaz Altında İseniz
- Kıpırdayacak durumunuz varsa ve kesin bir çıkış yolu görebiliyorsanız hareketlenin. Aksi takdirde pozisyonunuzu koruyun ve sakin olun. Fazladan her çaba, size gelecekte gerekli olan enerjiyi ve suyu tüketecektir.
- Dışarıdan bir müdahale sesi duyana kadar bağırmaya çalışmayın. Bu enerjinizi zamansız tüketmenize yol açacaktır. Bir ses duyduğunuzda cevap verin ve pozisyonunuzu anlatmaya çalışın.
- İlerleyen saatlerde dışarıya ses verebilecek bir ses kaynağı yaratma yolu bulun. Tencere benzeri bir metale vurulacak bıçak sapı, sert bir yüzeye vurabileceğiniz diğer sert bir cismin olup olmadığını kontrol edin. Çünkü saatler geçtikten sonra böyle bir şey edinme gücünü kaybetmiş olabilirsiniz.
- Kurtarma ekipleri olay yerine ulaştıklarında bakacakları ilk yer enkaz üzerinde kabarmış bölgelerdir. Kabaran bu bölgeler muhtemel yaşam üçgeninin olduğu noktalardır. (buzdolabı, bulaşık ve çamaşır makinası, çelik para kasası, demir dolap v.b.) Böyle bir pozisyona sahipseniz, ilk ulaşılacak kurtarma bölgesindesiniz demektir.
